لوریس چکناواریان: دو ماه است زندانی ام و آهنگ می سازم - بلاگ پو

به گزارش خبرنگاران، یکشنبه (هفتم اردبیهشت)، گفت وگویی از آرش امینی (رهبر ارکستر) با لوریس چکناواریان با موضوع مروری بر آثار، خاطرات و تصنیف موسیقی هایی که این رهبر و آهنگساز تا به امروز انجام داده است، به میزبانی کمیسیون ملی یونسکو ایران صورت گرفت.

لوریس چکناواریان از رهبرها و آهنگسازان قدیمی ایرانی ارمنی تبار است که در چند سال گذشته بیشتر به کار آهنگسازی مشغول بوده است. این هنرمند اپراها و قطعات زیادی را برای ارکستر سمفونیک ساخته است. بسیاری از آثار او جنبه روایتی با داستانی تعیین دارند و طی گوش دادن به اثر او مراحل مختلفی از روایت یک داستان را با زبان موسیقی می شنوید.

چکناواریان در ابتدای گفت وگو با امینی بیان نمود: بیشتر از دو ماه است که در آپارتمانم زندانی هستم ولی آن قدر سرگرم ساخت آهنگم که اصلا متوجه نمی شوم روزم چگونه می گذرد.

عاشق موسیقی زورخانه بودم

پس از آن، بخشی از اثر رستم و سهراب از ساخته های این هنرمند پخش شد. چکناواریان درباره بخش پخش شده از این اپرا بیان نمود: این قسمت آغاز اپرای رستم و سهراب است. از بچگی عاشق موسیقی زورخانه بودم. البته نمی دانستم چیست؟ ولی وقتی از رادیو پخش می شد تحت تأثیر قرار می گرفتم. عظیمتر که شدم زورخانه را پیدا کردم و عاشق سنت ها و فرهنگ آن شدم. 12 سال داشتم که با خودم گفتم اگر روزی اپرا بنویسم حتما اولین آن ریشه در فرهنگ زورخانه ای داشته باشد؛ البته آن زمان نمی دانستم که چه کار سختی است.

او ادامه داد: وقتی که عظیم شدم خواستم در ایران این اپرا را اجرا کنم ولی دیگران به مهرداد پهلبد (نخستین وزیر فرهنگ و هنر) می گفتند که به من اجازه این کار را ندهد. با مادرم به وزارتخانه رفتم و به وزیر شکایت کرد که چرا نمی گذارید پسر من این قطعه را اجرا کند؟ پهلبد به مادرم گفت: پسرت کدام است؟ مادرم مرا نشان داد و او وقتی مرا دید، گفت: تو فسقلی همه هنرستان را به هم ریختی. من دخالت نمی کنم و برو کارت را انجام بده..

به اتریش که رفتم آقای پهلبد نزد من آمد و مرا دعوت کرد که به ایران بیایم و در خدمت کشورم باشم. ولی من گفتم به شرطی قبول می کنم که سفارش اپرای رستم و سهراب را به من بدهید و او نیز پذیرفت. ولی وقتی به ایران آمدم دیگر موسیقیدان ها آن قدر کارشکنی کردند که قرارداد ما لغو شد.

چکناواریان درباره فرایند ادامه تکمیل اثر رستم و سهراب در طی سال ها، گفت: 24 سال داشتم که دوباره به اتریش رفتم. می خواستم کارل وولف را ببینم و با سختی پیروز به انجامش شدم. وقتی مرا دید، گفت: با من چه کاری داری؟ گفتم که اپرا نوشته ام. از من خواست که بخشی از آن را با پیانو برایش بنوازم که خوشش آمد و گفت که این کار را ادامه دهم. به او گفتم نمی توانم آنجا بمانم و از پس هزینه ها برآیم ولی او به من یاری کرد که بتوانم در آنجا بمانم. وقتی به من اطلاع داد که میخواهد یاریم کند واقعا گریه ام گرفته بود که در ایران می گفتند باید این کار را متوقف کنم ولی در آنجا این گونه از من حمایت می کردند. البته آنچه که آنجا نوشتم کاملا غرب زده بود و احتیاج داشتم فرهنگ بیشتری از ایران را با آن بیامیزم. در نهایت 25 سال طول کشیده که کلیه بخش های این اثر را تکمیل کردم.

او همچنین درباره تجربه اش از اولین اجرای این اثر در ایران، گفت: در ایران از من خواستند این اثر را اجرا کنم ولی وقتی متوجه شدند زمان آن دو ساعت و 20 دقیقه است، سوال کردند که آیا آنتراکت دارد؟ گفتم نه! به من گفتند که باید آن را کوتاه کنم چون مردم به این مدت زمان عادت ندارند و سالن را ترک خواهند کرد. من نیز گفتم مهم نیست، من به کارم ادامه خواهم داد. به یاد دارم که هوا سرد بود و مردم کم کم به داخل سالن آمدند و آن را پر کردند. در تمام مدت هیچ صدایی نشنیدم. وقتی اپرا تمام شد چند ثانیه دستم را پایین آوردم، سکوت مطلق بود. یکهو صدای تشویق تماشاچیان بلند شد. برگشتم دیدم هیچکس سالن را ترک ننموده است. این عظیمترین هدیه برای من بود. بیرون که رفتم دیدم 300 نفر منتظر بودند تا از من امضا بگیرند. گویا این هدیه ای از طرف خدا برای زحماتم بود.

سیمرغ را با یاری فرامرز پایور نوشتم

این آهنگساز درباره اثر سیمرغ که برای سازهای ایرانی نوشته است، شرح داد: وقتی از اتریش برگشتم رییس صداخانه ایرانی بودم. استاد پایور و گروهشان در اتاق بغلی من بودند. من نیز از موقعیت استفاده کردم و درباره سازهای ایرانی یاد گرفتم. می خواستم اثری بسازم که پلی فونیک (چندصدایی) و متفاوت باشد. این مسئله را با آقای پایور در میان گذاشتم، خیلی استقبال کرد ولی گفت که کار سختی است. استاد پایور خیلی با من همکاری کرد و یک ماه طول کشید که اثر را ضبط و آماده کردیم.

عاشق فرهنگ ایران هستم

چکناواریان در ادامه از عشق به کشورش گفت؛ به ایران بازگشتم چون وطنم را دوست دارم و همواره برایم الهام بخش بوده است. درست است که در موسیقی عقب مانده ایم ولی ایران، فرهنگ و ادبیاتی غنی دارد. از کودکی به دسته های عزاداری می رفتم و موسیقی آن را جمع می کردم. در نهایت نیز اثر عاشورا را با الهام از این مراسم ها نوشتم. احتمالا تلویزیون اثر عاشورا را اجرا کند.

یک ستاره در هفت آسمان دارم

او گفت: در ارمنستان در شصتمین سالگرد تولدم کاری را رهبری می کردم. یک آمریکایی بدون هیچ حرفی به روی صحنه آمد و اظهار داشت که یک ستاره از طرف موسسه آنها به نام من نموده اند. من نیز همواره به شوخی می گویم که در هفت آسمان یک ستاره دارم.

من هفت اپرای مولانا، سیاوش، پردیس و پریسا، ضحاک و صادق راهنمایی دارم که متأسفانه هیچ کدام جز یکی از آنها، اجرا نشد، ولی شاید وقتی من رفتم این کارها اجرا گردد. من از جمله آهنگسازان خوشبختی هستم که کارهایم ضبط شده و برخی از آنها اجرا شده است. البته کارهایی دارم که چون اسپانسر ندارم هنوز ضبط نشده است. مثلا کاری که به مناسبت تولد 90 سالگی جهان پهلوان تختی نوشتم، احتمالا توسط یک اسپانسر انگلیسی ضبط کنم تا مردم آن را بشنوند. من واقعا عاشق او و شخصیتش بودم.

او ادامه داد: برخی آثار، در طول زندگی یک موسیقیدان اجرا نمی گردد. ولی در نهایت این اتفاق می افتد. اکنون اجرای یک اپرا در ایران کار سختی است؛ چون در اینجا اسپانسر نداریم، بلکه سرمایه گذار داریم. امیدوارم در طول زندگی خود بتوانم چند اثر دیگر را اجرا و حتی چاپ کنم. وزارت ارشاد حمایتی نمی نماید و من هم تا پولی دستم می آید صرف انتشار کارهایم می کنم. امیدوارم اسپانسرهایی باشند که از هنرمندان حمایت نمایند؛ چون یک کشور بدون هنر و فرهنگ هیچ است. فرهنگ مانند تاجی است که باید روی سر خود بگذاریم؛ بخصوص با این همه شاعر و ادیبی که داشته ایم. اگر از هنر حمایت گردد ایران گلستان می گردد و مردم از همه کشورهای جهان به خاطر فرهنگ ما می آیند. مردم پولدار در ایران زیاد داریم، شاید بتوان آنها را راضی کرد و گفت که آنها هم روزی می فرایند و چه بهتر که از فرهنگ کشور حمایت و به کشور خود خدمت نمایند.

موسیقی فیلم کیارستمی را نساختم

او همچنین درباره خاطرات خود با عباس کیارستمی گفت: آقای کیارستمی فیلم مستندی را ساخته بود و از من خواست که برای فیلمش آهنگ بسازم ولی وقتی فیلمش را دیدم به او گفتم که این فیلم خودش موسیقی است و موسیقی نمی خواهد، ولی او از دست من ناراحت شد و رفت. کارش واقعا خوب بود و با موسیقی خراب می شد و بعدا که کارش پیروز شد، خودش فهمید منظورم چه بوده است.

هر لحظه عاشق هستم

این هنرمند که شعر هم می گوید و اشعارش عاشقانه هستند، درباره آنها شرح داد: من افتخار می کنم که همواره عاشق هستم و عشق برایم خیلی مهم است. اگر نباشد حس می کنم که مرده ام. من شاعر نیستم ولی هر کسی می تواند عاشق باشد و حرف قلب خود را به روی کاغذ بیاورد. من اگر همواره عاشق نباشم نمی توانم کار هنری کنم.

او همچنین درباره کار اخیر خود که برای ایام کرونا نوشته بود، گفت: زبان موسیقایی این اثر با دیگر کارهایم متفاوت است؛ چون هر هنرمندی رشد می نماید و کم کم خط خود را پیدا و حس خود را پیاده می نماید. این یک اثر آبستره بود و برای فضایی که کرونا ایجاد نموده، مناسب است. باید وقتی اثری را گوش می کنی گوشهایت را متناسب با آن آماده کنی. باید هرچه را که می خوانی و می بینی، به این فکر کنی که دلیلش چه بوده است؟

چکناواریان در خاتمه گفت: بیاییم دست به دست هم بدهیم و فرهنگ کشور را بازسازی کنیم. اولین و مهمترین امر در بازسازی مملکت، فرهنگ است. هر کسی که پول دارد و می تواند، به خدمت فرهنگ بیاید چون فرهنگ است که آینده یک کشور را می سازد.

pariha.com: پریها مجله گردشگری، خبری، موفقیت، آشپزی و سرگرمی میباشد.

kurdeblog.ir: مجله سرگرمی و گردشگری